Begaafdheid op het Esrein

Begaafdheid op het Esrein

Visie Symbio

Leerlingen zijn allemaal verschillend en hebben verschillende behoeftes om tot een zo volledig mogelijke ontwikkeling te komen. De integrale kindcentra van Symbio bieden passend onderwijs. Daarbij zorgen alle IKC's voor een rijke, overzichtelijke leeromgeving, waardoor alle leerlingen uitgedaagd worden zich te ontplooien op alle ontwikkelingsgebieden. Vanuit deze visie denken wij dat ook (meer)begaafde leerlingen een passende aanpak behoeven. Zij krijgen, aansluitend bij hun individuele mogelijkheden en ontwikkeling, een eigen aangepast onderwijsaanbod. Het voornaamste doel hierbij is om passend onderwijs te kunnen bieden aan de (meer)begaafde leerling in de eigen groep. Dit vraagt extra begeleiding van de eigen leerkracht en passende ondersteuning van de specialist begaafdheid. 
 

Onderwijsaanbod en begeleiding

Binnen de scholen van Symbio kan het onderwijsaanbod aangepast worden om tegemoet te komen aan de behoeften van (meer)begaafde leerlingen. Hierbij is het uitgangspunt dat, afhankelijk van het individuele profiel en de behoeften van de (meer)begaafde leerling, een keuze gemaakt wordt uit het voorhanden zijnde aanbod. Bij de gemaakte keuzes wordt niet alleen een aanbod gecreëerd op basis van de cognitieve behoeften, maar is er ook tijd, ruimte en aandacht voor de sociale en emotionele behoeften.

IKC Esrein
Binnen IKC Esrein werken wij vanuit de visie van Symbio. Wij hebben twee specialisten begaafdheid en talentontwikkeling binnen ons team. Zij ondersteunen de teamleden en kinderen met dit specifieke onderwijsaanbod. Lisette van de Wiel en Monique Dunhoft zijn onze specialisten.

Monique Dunhoft Leerkracht gr. 8 Specialist begaafdheid en talentontwikkeling

Lisette van de Wiel Intern Begeleider gr. 5 t/m 8 Specialist begaafdheid en talentontwikkeling

 

Signalering ‘begaafdheid’

• Wij werken op school via de 1-zorgroute. Zie onder het kopje '1-zorgroute' hoe dit specifiek werkt voor deze doelgroep.
• De eerste signalering vindt al plaats bij binnenkomst, wanneer een kind als 4-jarige de school binnenkomt. Dit d.m.v. diverse observaties, kindgesprekken en oudergesprekken. 
• In de groepen 2, 4 en 6 wordt de quickscan begaafdheidskenmerken afgenomen voor de hele groep. Wanneer kinderen een hoge score laten zien op deze scan, vragen we vervolgens de ouders dezelfde lijst voor hun eigen kind in te vullen, als dit niet in een eerdere groep is gedaan.
• Als ons eigen aanbod op school niet voldoende blijkt te zijn, kan een leerling mogelijk in aanmerking komen voor een plaatsing in de Lumis Klas van Symbio. We nemen dan de individuele screeningslijsten van www.hoogbegaafdheid-in-zicht.nl af. Deze lijsten worden door de leerling, de ouders en de leerkracht ingevuld. Resultaten worden altijd door de groepsleerkracht teruggekoppeld naar ouder(s)/verzorger(s). Waar nodig sluit de specialist begaafdheid bij deze gesprekken aan.
• Voor een plaatsing in de Lumis Klas wordt de 1- zorgroute gevolgd. Dus is een leerling altijd in het SOT geweest alvorens hij/zij aangemeld wordt.

 

1-zorgroute begaafdheid

 

Aanbod / compacten en verrijking binnen de eigen groep

Compacten is het schrappen van delen uit de reguliere leerstof. De tijd die daardoor vrijkomt kan besteed worden aan verrijking. Wij bieden compacten aan op verschillende leerstofgebieden afhankelijk van de kwaliteiten van de leerling. 

Binnen de groep wordt voor de (meer)begaafde leerlingen verrijking aangeboden op verschillende vakgebieden. Op school beschikken we over materialen en werkvormen die ontworpen zijn voor verrijkingsdoeleinden. Een leerling kan ook zelf met suggesties komen. De specialist begaafdheid en de Intern Begeleider ondersteunen de leerkracht in de begeleiding van deze leerlingen.

In de onderbouw maken wij gebruik van de grote en kleine kring. Door de kleine kring wordt er bewust tijd vrijgemaakt voor deze leerlingen. Er worden bewust hogere orde denkvragen gesteld. Verder worden o.a. ontwikkelingsmaterialen aangepast en zijn er smartgames aanwezig. 

In de midden- en  bovenbouw maken we gebruik van rekentijgers, taal plusboek, smartgames, mindset en projecten uit Talent Digitaal. In Talent Digitaal zijn door de Lumis klas van Symbio projecten per groep verzameld welke zijn afgestemd op deze leerlingen.
 

Lumba Lumba

Een dag in de week werkt begaafdheidsspecialist Monique Dunhoft met  leerlingen uit groep 5 tot en met 8 in het Lumba-Lumba lokaal. Deze naam is bedacht door één van de leerlingen toen deze groep werd opgestart. De uitleg waarom er gekozen is voor deze naam is de volgende: ‘Dolfijnen zijn heel leergierig, als ze eenmaal hun doel hebben gehaald, zoeken ze een ander doel om te bereiken en zo gaat het door. En omdat wij ook doelen willen bereiken en meer willen leren, vond ik het heel toepasselijk. Waarom ik het in het Indonesisch heb vertaald, is omdat deze naam vrolijk is en uitnodigt om te leren.’ Beter kunnen wij deze mooie naam niet uitleggen. Bij Lumba Lumba is er aandacht voor Talent Digitaal, Mindset, Rekentijger en Smartgames. Aan Talent Digitaal, Rekentijger en mindset wordt ook in de eigen groep gewerkt.

Bij de peuters tot en met groep 4 is Monique Dunhoft ook een dag(deel) aanwezig. Zij werkt hier met Rekentijger met leerlingen uit groep 3 en 4. In een kleine setting worden ook Smart Games gespeeld met leerlingen van de peuters tot en met groep 4 en is er aandacht voor hun mindset, de leerkuil en executieve vaardigheden. Er worden tevens vragen gesteld om over na de denken.

Hieronder een korte uitleg van de verschillende onderdelen.

Talent Digitaal: 
Talent Digitaal is een digitale bron binnen Symbio waar we verschillende projecten uit kunnen halen. De opdrachten zijn erg divers. Hierbij hanteren wij de taxonomie van Bloom. De opdrachten worden in overleg met de leerling gekozen, waardoor ze zich in hun interesses verder kunnen ontwikkelen. Het gaat hierbij niet alleen om het einddoel, er wordt ook gelet op het proces.

Rekentijger:
Rekentijger is verdiepingsstof voor de goede rekenaar. Rekentijger daagt uit met wiskundige en creatieve rekenproblemen. Hier kunnen de kinderen ook in de klas aan verder werken. Ze lopen nu tegen rekenproblemen aan waar ze niet in 1 keer het antwoord op weten. Ze moeten hier echt doorzetten en dit is erg leerzaam voor ze. Met deze leerlingen gaan we ook oefenen en meedoen aan de wiskunde kangoeroewedstrijd. Dit is een wereldwijde wedstrijd op dit gebied, die rond maart op school gaat plaatsvindt.

Mindset: 
Iedere week is er een half uur aandacht voor de mindset van een groep leerlingen uit groep 5 tot en met 8. Mindset is het Engelse woord dat staat voor je overtuiging over intelligentie en kwaliteiten. Deze overtuiging heeft invloed op je gedachten, gevoelens en gedrag. De grondlegger van de mindsettheorie is Carol Dweck. Zij onderscheidt de fixed (vaste) mindset en de growth (groei) mindset. Iemand met een vaste mindset gaat ervan uit dat je intelligentie en kwaliteiten vaststaan. Dit zorgt ervoor dat hij graag slim wil overkomen. Dat heeft negatieve gevolgen voor onder andere: het leren, de prestaties, het aangaan van uitdagingen, de inzet en het omgaan met kritiek. Wij noemen dit ook wel fixie. Iemand met een groeimindset gaat ervan uit dat je je intelligentie en kwaliteiten verder kunt ontwikkelen. Je kunt groeien door proberen, doorzetten en oefenen. Wij noemen dit ook wel growie.
Mindsets maken een belangrijk deel van je persoonlijkheid uit, maar ze zijn te veranderen. We maken leerlingen bewust van het bestaan hiervan en hopen dat ze hierdoor anders gaan denken en reageren in bepaalde situaties. Alleen al als je weet dat ze bestaan, kan dat ervoor zorgen dat je anders gaat denken en reageren.

Mindset wordt in de onderbouw geïntegreerd gegeven bij de opdrachten. De filmpjes en opdrachten zijn aangepast aan de leeftijd; de strekking van de inhoud is hetzelfde.

Smartgames: 
Met smartgames kunnen veel dingen worden geoefend. Het is ook wat anders dan het zomaar vrij een spelletje kiezen. De leerlingen moeten soms een bepaald spel gewoon doen, of leren. Of een bepaald aantal levels doorlopen van een spel, voordat er een ander gekozen mag worden. Ze spelen hierbij zowel individuele als samenwerkingsspelen (zowel coöperatief als tegen elkaar). We hopen dat dit hen helpt bij het plannen, organiseren, hun aandacht erbij te houden; allemaal vaardigheden die belangrijk zijn voor hun ontwikkeling. Er doen ook leerlingen mee die moeite hebben met hun gedrags- en denkvaardigheden (executieve functies) aangezien deze hierbij ook worden getraind. Vanaf groep 5 kiezen de leerlingen hiervoor twee executieve functies waaraan ze graag willen werken. De smartgames trainen bepaalde van deze doelen, die niet alleen in het lokaal hangen, maar ook op de smartgames met pictogrammen aanwezig zijn, zodat ze weten welk spel verstandig is om te kiezen. 

Mocht u thuis Smartgames hebben liggen waar niets meer mee gedaan wordt en u wilt ze kwijt, dan zijn wij hier heel blij mee. Maar ook spellen als Regenwormen, Set, Betoverde doolhof, Stratego en Dobble zijn van harte welkom.
 

Versnelling

Wanneer een leerling op meerdere gebieden meer dan een jaar voor ligt op het ontwikkelingsniveau van leeftijdgenoten, dan kan versnelling worden overwogen. In overleg met ouder(s)/verzorger(s) onderzoeken we welke stappen ondernomen kunnen worden om zo optimaal mogelijk tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van de leerling. Mochten we een versnelling overwegen dan wordt de leerling vooruit getoetst en wordt de versnellingswenselijkheidslijst ingevuld en besproken.
 

De Lumis Klas van Symbio: verrijking buiten de eigen school voor groep 5 tot en met 7

Soms heeft een leerling een meer uitgebreid en specifiek aanbod nodig om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Om hieraan te voldoen, is er binnen Symbio de bovenschoolse voorziening Lumis Klas opgericht. Dit is een arrangement voor leerlingen vanaf groep 5 welke in de eigen klas niet voldoende kunnen worden uitgedaagd en/of begeleid. De Lumis Klas zit voor onze leerlingen meestal op de locatie van de Anninksschool, Bergweg 34 te Hengelo. Leerlingen nemen dan een dag in de week deel aan het aanbod van deze voorziening. Er wordt projectmatig gewerkt op/met thema's. Daarbij zijn onderwerpen als het inzichtelijk maken en doorontwikkelen van executieve functies, de leerkuil/-uitdaging, het leren leren, samenwerking en de mindset als een rode draad verwerven. Leerlingen leren middels de doelen voor talentontwikkeling (DVO) zich hier verder in te ontwikkelen.

Doelgroep:

• Leerlingen uit groep 5 t/m 7 die specifieke onderwijs-/ondersteuningsbehoeften hebben waar het IKC niet voldoende aan tegemoet kan komen. Te denken valt aan een combinatie van: cognitieve leerhonger, fixed mindset, moeite met (doorlopen van) de leerkuil/-uitdaging, afwijkend welbevinden, behoefte aan contact met ontwikkelingsgelijken, ondersteuning op samenwerken, hoog leertempo, perfectionistisch en leren leren.
• Het gaat om (vermoedelijk) meerbegaafde leerlingen (ongeveer 5% van de leerlingen die nu in een jaargroep zitten), dus niet alle begaafde leerlingen (15%). Beredeneerd vanuit de profielen gaat het hier niet om gedragsmatig dubbel bijzondere leerlingen of onderduikende risicoleerlingen.

De plaatsingscommissie van de Lumis Klas bepaalt de uiteindelijke toelating. Een plaatsing geldt voor een jaar. Het is dus niet vanzelfsprekend dat een leerling hier jaren achtereen mag blijven. Als wij als school u vragen, of uw kind gebruik wil maken van dit arrangement en u gaat hiermee akkoord, dan bent u als ouder verantwoordelijk voor het vervoer van en naar de Lumis Klas van uw kind.
 

Lumis College: verrijking buiten de eigen school voor leerlingen uit groep 8

In vier keer een periode van acht weken onderwijs krijgen de leerlingen een dag per week projectmatig les op een voortgezet onderwijsschool (Lyceum de Grundel, Twickel College, Montessori College, Bataafs Lyceum). Er wordt gewerkt met een willekeurig roulatiesysteem van locaties.

In de ochtend krijgen de leerlingen les op het gebied van leren leren en persoonlijke ontwikkeling.

1. Theorie leren leren, zoals het leren kennen en trainen van executieve vaardigheden:

• Reactie (of respons)-inhibitie
• Werkgeheugen
• Zelfregulatie van affect/emotieregulatie
• Volgehouden aandacht
• Taakinitiatie
• Planning/prioritering
• Organisatie
• Timemanagement
• Doelgericht doorzettingsvermogen
• Flexibiliteit
• Metacognitie

2. Stimuleren van een gezonde groei mindset.
3. Leren samenwerken, rollen verdelen en communiceren.
4. Aandacht voor persoonlijk leerdoel.

In de middag krijgen de leerlingen van gespecialiseerde vakdocenten VO uitdagende, vakspecifieke en projectmatige lessen. Tijdens dit aanbod oefenen de leerlingen met de bovengenoemde thema’s.
 

Verbinding tussen de Lumis Klas, Lumis College en IKC Esrein

Lumis betekent licht waarmee het opdoen van nieuwe kennis en ervaring wordt  gesymboliseerd. Wanneer Lumis wordt omgedraaid krijg je simul wat ‘samen’ betekent in het Latijn. Hiermee wordt de samenwerking op verschillende lagen benadrukt; zowel voor leerlingen onderling, op IKC (integraal kindcentrum) niveau als bovenschools met de Lumis Klas (link naar de flyer) en het Lumis College (link naar de flyer).

Aandacht en aanpassing van de lesstof blijft nodig. Van de gemiste lesstof op de extern gevolgde dag wordt alleen verkort ingehaald wat daadwerkelijk nodig is. De leerkracht heeft momenten voor deze leerlingen ingepland in het rooster, waarbij tevens aandacht is voor compacten, verrijken en verdiepen. Er wordt aandacht besteed aan de hogere orde denkvaardigheden: creëren, evalueren, analyseren. Zeker 1x per jaar zijn er gesprekken met ouders/verzorgers, leerkracht/specialist en leerkracht Lumis Klas of Lumis College.

De Lumis Klas/het Lumis College is één dag per week vrijwillig, maar niet vrijblijvend. Het is een voorrecht om te ‘mogen genieten’ van dit aanbod. Wij stemmen ons onderwijsaanbod en de bijzondere schoolse activiteiten zo goed mogelijk hierop af. Echter is dit niet altijd mogelijk, gezien planningen en agenda’s van derden. Bij uitzonderingen wordt er contact opgenomen met de specialist begaafdheid. Deze gaat, als het nodig is, in overleg met de leerkracht van de Lumis Klas/ het Lumis College.